اخذ استاندارد ایران

علامت استاندارد، ضامن کیفیت کالا یا خدمات ارائه شده است. استاندارد به مجموعه­ای از مطالعات گفته می­شود که در آینده مورداستفاده قرار می­گیرند و به نوعی بین محصول خریداری شده و هزینه پرداختی، تعادل برقرار می­کند. البته لازم به ذکر است که ملاک­های اخذ استاندارد ، ثابت نیستند و هر زمانی نیازمند استانداردهای متناسب با خود است.

کالاها و خدمات مرغوب در چهارچوب اصول استاندارد عرضه می­شوند. امروزه، تقریباً همه کشورها دارای استاندارد ملی هستند؛ در این کشورها، سازمان استاندارد ملی بر کیفیت محصول نظارت می­کند که ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.

استاندارد اجباری و استاندارد تشویقی

امروزه در ایران، دریافت نشان استاندارد ملی برای بیشتر کالاهای صنعتی و تولیدی اجباری است. محصولاتی مانند مواد غذایی و بهداشتی مشمول قانون استاندارد اجباری هستند.

یعنی تولیدکننده قبل از تولید محصول می بایست اقدام به اخذ نشان استاندارد کند و محصول موردنظر را مطابق با استاندارد ملی تولید کند. تولید بعضی از محصولات نیازمند دریافت استاندارد ملی نیست اما چنانچه تولیدکننده، اصول مذکور را رعایت کند؛ می­تواند نشان استاندارد تشویقی را روی محصولات خود درج کند.

شرایط دریافت علامت استاندارد

برای گرفتن نشان استاندارد مواردی وجود دارد که باید از قبل با آن ها آشنا باشید و در این بخش آن ها را بیان می کنیم.

برای محصول خود در ابتدا باید مجوز تولید داشته باشید. هم چنین برای تولید باید امکانات، تجهیزات و فضای کافی فراهم باشد که از شرط های اصلی استاندارد است. در قدم بعدی برای اخذ استاندارد باید به سازمان استاندارد استان خود مراجعه کرده و درخواست خود را ارائه دهید و با تکمیل فرم های ضروری، مجوز برای تولید آزمایشی و محدود را دریافت کنید. مستندات استاندارد مربوط به محصول را دریافت کرده و بر اساس آن موارد خواسته شده را رعایت نمایید.

برای گرفتن استاندارد باید مسئول کنترل کیفی داشته باشید و به سازمان استاندارد نیز معرفی نمایید. سازمان استاندارد بعد از انجام بررسی های خود و تایید صلاحیت فرد معرفی شده، دوره های آموزشی مرتبط را برگزار کرده و مجوز تایید صلاحیت مسئول کنترل کیفی شما را صادر می نماید.

نحوه گرفتن استاندارد برای محصول

برای گرفتن استاندارد برای محصول پس از اینکه مطمئن شدید که مدارک لازم را دارا می باشید ( لیست مدارک در ادامه ذکر شده است ) به سامانه زیر وارد شوید:

http://isom.isiri.gov.ir

طبق فرآیند گفته شده مدارک را بارگذاری کنید و نام کاربری و کلمه عبور دریافت نمایید تا مراحل بررسی و بازدید طی شود.

زمان دریافت استاندارد

اگر شما قبل از دریافت استاندارد شروع به تولید محصول نمایید ممکن است محصول شما منطبق با شاخص های استاندارد نباشد و تمام زحمات تان و البته زمان و هزینه ای که صرف کرده اید از بین برود. بنابراین بهتر است قبل از تولید، تمام مستندات استاندارد مربوط به محصول خود را مطالعه کرده و با آشنایی کامل با مراحل و جزئیات آن اقدام به تولید نمایید. در این صورت در وقت و هزینه های خود صرفه جویی کرده و متحمل ضرر و زیان نخواهید شد.

مدارک لازم برای دریافت پروانه استاندارد

1-  فرم درخواست (تکمیل و امضاء مدیرعامل) ایمیل و شماره همراه به نام مدیرعامل شرکت الزامیست ( موجود در سامانه ذکر شده )

2- تصویر برابر اصل جواز تاسیس یا پروانه بهره‌برداری یا پروانه كسب شركت، واحد يا كارگاه توليدی

3- تصوير آگهی ثبت شرکت و آخرین آگهی ثبت تغييرات شركت در روزنامه رسمی

4- تصویر کارت ملی و شناسنامه مدیر عامل

5- تصویر آگهی رسمی ثبت علامت تجاری در روزنامه رسمی و تکمیل فرم علامت تجاری

6- تصویر پرسشنامه فنی

7- اطلاعات آزمایشگاه واحد تولید. در صورت لزوم وجود آزمایشگاه کنترل کیفی برای محصول تولیدی، باید مدارک آن را ارائه دهید و اثبات نمایید که این آزمایشگاه به صورت صحیح و اصولی فعالیت می کند.

8- تایید صلاحیت مسئول کنترل کیفیت

9- ارائه نمودار لی اوت و فرایند تولید برای محصول

10- تصویر فیش واریزی سامانه

مراحل اخذ استاندارد ایران

• قبل از هر اقدامی، واحد تولیدی باید دارای مجوز تولید محصول موردنظر باشد.
• داشتن امکانات و محیط کافی برای تولید محصول موردنظر نیز لازمه دریافت استاندارد ملی ایران است.
• نهاد متقاضی کسب استاندارد ملی ایران می­بایست به سازمان استاندارد استان مراجعه کند و با ارائه درخواست کتبی و تکمیل فرم­های مربوطه، مجوز تولید آزمایشی و محدود کالا را دریافت کند.
• سازمان متقاضی با مراجعه به سازمان استاندارد، قوانین استاندارد ملی مرتبط با کالای تولیدی خود را دریافت و به رعایت اصول مندرج در آن بپردازد.
• واحد متقاضی باید مسئول کنترل کیفی خود (که دارای شرایط تعیین شده از طرف سازمان استاندارد است) را به سازمان استاندارد استان معرفی کند. سازمان استاندارد پس از تایید صلاحیت وی و برگزاری دوره­های آموزشی لازم، مجوز تایید صلاحیت ایشان را صادر می­کند.
• واحد تولیدی باید گواهی مالکیت ثبت برند خود را به سازمان استاندارد ارائه دهد (علامت تجاری واحد تولیدی باید در سازمان ثبت علائم کشور ثبت شده باشد).
• یکی دیگر از شرایط لازم برای دریافت نشان استاندارد ایران، ایجاد یا قرارداد با آزمایشگاه کنترل کیفیت است. مدارک مبنی بر وجود این آزمایشگاه را باید به سازمان استاندارد تحویل داد.
• در نهایت، متقاضی گرفتن استاندارد می­بایست به تدوین نظامنامه کنترل کیفیت بپردازد. این نظامنامه شامل تمام دستورالعمل­های لازم برای حفظ کیفیت کالای تولیدی است.
• چنانچه همه مراحل فوق انجام شود و محصول نمونه مورد تایید سازمان استاندارد قرار بگیرد؛ مجوز استاندارد ملی صادر می­شود که معمولاً اعتبار این مجوز یک ساله است. پس از اتمام زمان اعتبار مجوز، واحد تولیدی باید برای تمدید آن اقدام کند.

البته باید به این مهم هم توجه کرد که سازمان استاندارد پس از صدور استاندارد ملی، واحد تولیدی را به حال خود رها نمی­کند؛ بلکه طی دوره­های زمانی متفاوت از انبار واحد تولیدی یا بازار فروش محصول موردنظر بازدید می­کند و در صورت مشاهده عدم رعایت اصول استاندارد، پروانه استاندارد را باطل می­کند.

هزینه دریافت استاندارد

برای دریافت استاندارد در چند مرحله لازم است تا هزینه نمایید. در ابتدا هزینه تجهیز آزمایشگاه مطرح است که باید مطابق با محصول تولیدی، آزمایشگاهی برای کنترل کیفی آن تجهیز شود. لازم است بدانید که این تجهیزات باید مطابق با قوانین اداره استاندارد و الزمات آن برای بررسی کیفیت محصول باشد.

هزینه دیگر در خصوص کالیبراسیون و تجهیزات اندازه گیری است که باید تهیه شده و در شرکت تولیدی و یا کارگاه موجود باشند. از این ابزار برای کنترل عوامل موثر بر کیفیت محصول یا خدمات استفاده شده و باید منطبق با الزامات استاندارد باشد.

هزینه منابع انسانی و معرفی کارشناس کنترل کیفی به اداره استاندارد وجود دارد تا دوره های آموزشی تعیین شده از سوی اداره استاندارد را بگذراند. هزینه این دوره ها را باید فرد متقاضی پرداخت نماید.

هزینه نمونه برداری از محصول تولیدی شما هزینه دیگری در این مسیر است و این کار توسط شرکت های بازرسی مورد تایید اداره استاندارد انجام می گیرد که برای آن تعرفه ای از قبل تعیین شده است.

هزینه انجام آزمون بر روی نمونه محصول در آزمایشگاه های مورد تایید اداره استاندارد، بر عهده متقاضی است. این هزینه با توجه به محصول و آزمایش های مرتبط با آن متفاوت است.

مدت اعتبار نشان استاندارد

وقتی شما تمام مراحل را با موفقیت به پایان رساندید علامت استاندارد را دریافت می نمایید و لازم است بدانید مدت اعتبار آن یک سال است. بعد از گذشت یک سال باید برای تمدید آن اقدام نمایید و اگر آن را تمدید ننمایید این امر منجر به پیگرد قانونی می شود.

هم چنین لازم به ذکر است که در طی مدت اعتبار نشان استاندارد، این سازمان کارشناسان خود را به صورت سر زده به محل تولید شما می فرستد تا کیفیت محصول یا خدمت شما را بررسی نمایند. کارشناسان این اداره  با انجام بررسی های لازم مطمئن می شوند که کالای شما با نمونه اولیه متفاوت نبوده و افت کیفیت نداشته است.

نتیجه گیری

زمانی که مصرف کننده علامت استاندارد را روی کالا یا خدماتی می بیند به کیفیت و مرغوبیت آن اعتماد می نماید چرا که می داند نهادی با عنوان سازمان ملی استاندارد ایران با بررسی های ویژه این علامت را برای آن کالا در نظر گرفته است. بنابراین اخذ استاندارد برای جذب مشتری در دنیای پر رقابت امروز یک ضرورت محسوب می شود.